Anders tussen de anderen: inclusieve opvang.

Wanneer je kindje geboren wordt, wil je als ouder in eerste instantie dat je pasgeborene gezond is. Soms loopt het ook anders. Je kindje heeft speciale, specifieke zorgen nodig. Op een gegeven moment komt de dag dat je je kindje met specifieke zorgbehoeften naar een opvang moet brengen.

In het verleden was je als ouder vaak aangewezen op speciale voorzieningen waar kinderen met een beperking of kinderen met speciale zorgen samen werden ondergebracht. De realiteit is helaas dat er in deze instituten te weinig plaats is om tegemoet te komen aan de vraag van de vele ouders om hun kind op te vangen. Je kan je echter de vraag stellen of een gespecialiseerde voorziening altijd de beste plaats is om je kind naar toe te brengen. Een kindje met specifieke behoeftes wil vaak dezelfde dingen als andere kindjes. Ze willen samen met leeftijdsgenootjes spelen en dingen ontdekken.

Een aantal jaren terug werd daarom de term ‘Inclusieve (kinder)opvang’ in het leven geroepen. Met inclusie in de opvang bedoelen we het recht dat elk gezin heeft om te kiezen of zijn kind in een gespecialiseerde of een reguliere voorziening wordt opgevangen. In theorie zijn alle kinderopvangcentra in Vlaanderen inclusief. Wettelijk mag geen enkel kind gediscrimineerd worden. In de praktijk ligt dat natuurlijk wat moeilijker.

Onze maatschappij verandert voortdurend, wordt steeds meer divers. De kinderopvang moet een spiegel zijn van die diversiteit. Hierbij kan inclusieve opvang verrijkend zijn voor alle betrokken partijen. Dit geldt voor het kindje met specifieke zorgen, maar ook voor de andere kindjes in de opvang, de opvang zelf en de ouders.

Het is daarbij heel belangrijk de dialoog aan te gaan. Ouderes moeten hun wensen en verwachtingen uiten. De voorziening moet op haar beurt bespreken of en hoe zij aan die verwachtingen kunnen tegemoetkomen, rekening houdend met ieders belangen.

Omdat de opvoeders binnen de reguliere voorzieningen vaak niet de opleidingen hebben genoten om bepaalde zorgen toe te dienen en om met bepaalde situaties om te gaan, is het belangrijk dat de ouders maar ook het professionele netwerk rond het kindje hen hierin bijstaan. Gelijkenissen en verschillen tussen de kinderen moeten zichtbaar worden gemaakt en besproken worden. Iedereen wordt uitgedaagd om anders te gaan denken, om alerter te zijn en sneller bepaalde signalen te gaan opvangen.

Wanneer je kindje extra zorgen nodig heeft, brengt dit uiteraard de nodige kosten met zich mee. Je kan dan rekenen op een zorgtoeslag/ verhoogde kinderbijslag.

Waar kun je terecht als je kinderopvang zoekt voor je kindje dat extra zorgen nodig heeft?

In Vlaanderen kun je je rechtstreeks tot de kinderopvang richten met de vraag of ze jouw kindje willen opvangen. Je bekijkt dan samen met de opvang hoe dit in zijn werk zal gaan.

Een Centrum inclusieve kinderopvang kan je ook helpen bij vinden van geschikte kinderopvang voor je kindje dat specifieke zorgen nodig heeft. Het centrum vangt zelf kindjes op of kan je in contact brengen met andere opvangvoorzieningen. Er zijn zestien centra die binnen hun zorgregio ondersteuning aanbieden.

Je kunt ook altijd te rade gaan bij je gemeente. Zij werken samen met tal van partners zoals een Lokaal Loket Kinderopvang, een Huis van het Kind of een Lokaal overleg. Daar kun je ook heel wat nuttige informatie krijgen rond opvang van kindjes die specifieke zorgen nodig hebben.

Centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning zijn er voor gezinnen met een hulpvraag waar tijdelijke hulp (opvang) een uitzicht geeft op verbetering. Opvang (residentieel of ambulant) gaat hier steeds samen met begeleiding op maat. Ook gezinnen in een crisissituatie (bvb alleenstaande moeder die plots in het ziekenhuis belandt) kunnen hier terecht.                                                         

In Brussel kun je met vragen over kinderopvang van kindjes met een handicap terecht bij Phare (Personne Handicapée Autonomie Recherchée) Je vindt er informatie over inclusieve kinderopvang en gespecialiseerde kinderopvang in Brussel.

In Wallonië kun je met vragen over kinderopvang van kindjes met een handicap terecht bij Aviq. Ook hier zijn er mogelijkheden wat betreft inclusieve kinderopvang.

Bronnen:
- Kind en Gezin
- ONE
- Phare
- Ocapi
- Aviq